Czym się różnią od siebie wykładziny rozpraszające, antystatyczne i prądoprzewodzące?

Podczas wybierania wykładziny, często możemy spotkać się z określeniami „wykładzina antystatyczna” lub „antyelektrostatyczna”. Zdarza się także spotkać z materiałami określanymi jako „prądoprzewodzące” lub „rozpraszające”.  A co właściwie oznaczają te rozróżnienia?

W dzisiejszych czasach antystatyczność wykładziny to standard i praktycznie każda wykładzina taki parametr posiada. Jednak w przeszłości, cecha ta nie była tak oczywista, jeszcze w latach osiemdziesiątych, normą było elektryzowanie się wykładzin. Czym więc tak naprawdę są właściwości antystatyczne? Podczas kiedy trąc ubraniem o krzesło, na którym siadamy, powodujemy powstawanie ładunków elektrostatycznych. Takie samo zjawisko pojawia się podczas chodzenia, kiedy  powierzchnia butów styka się z podłożem. Gdy napięcie elektrostatyczne w ten sposób wytwarzane, jest niskie, nie odczuwamy go. Jeżeli jednak wzrasta powyżej pewnych wartości, wtedy staje się dla nas odczuwalne, a czasem nawet widoczne w postaci przeskoku ładunków. Mówimy wtedy, że coś się elektryzuje.

To, jak duże powstanie napięcie, zależy od:
- właściwości stykających się podczas tarcia materiałów
- wilgotności powietrza i temperatury.
Tak więc im bardziej sucho, a temperatura wyższa, tym większy ładunek powstaje. Generalnie przyjmuję się za wartość graniczną uznaje się 2 kV. Jeśli wartość ta nie zostaje przekroczona, nie odczuwamy elektryzowania się materiałów. Więc mianem wykładziny antyelektorstatycznej lub antystatycznej, określa się wykładzinę, która w normalnych warunkach nie gromadzi ładunku przewyższającego 2kV.

Przechodząc dalej, warto zwrócić uwagę na wykładziny prądoprzewodzące. Zdarza się, że klient wpisuje do dokumentacji „wykładziny antystatyczne”, podczas gdy chodzi o „wykładziny prądoprzewodzące”. Według obecnie przyjętych zasad to, że wykładzina jest antystatyczna, wcale nie musi oznaczać, że jest prądoprzewodząca. Natomiast każda wykładzina prądoprzewodząca jest antystatyczna.

Podstawowym parametrem wykładziny lub posadzki jest oporność skrośna. Jeżeli oporność ta mieści się w przedziale od 5 x 104 do 106  Ohma, to posadzka ma właściwości prądoprzewodzące (oznaczane są jako EC – Elektro Conductive). Jeśli ta oporność jest z przedziału od 106 do 109 Ohma, takie podłogi nazywamy rozpraszającymi (SD – Static Dissipative). Jeśli natomiast oporność wynosi powyżej 109 Ohma, to mamy do czynienia ze zwykłymi, standardowymi wykładzinami.

Podłogi prądoprzewodzące to specjalistyczne powierzchnie stosowane w pomieszczeniach wymagających szczególnej ochrony przed ładunkami elektrostatycznymi. Posadzki tego typu stosuje się powszechnie w serwerowniach, a także w tzw. pomieszczeniach czystych (clean room) przy produkcji elektronicznej, farmaceutycznej i innej, wymagającej czystej atmosfery w pomieszczeniu. Montuje je się także w szpitalach – na salach operacyjnych oraz w pracowniach diagnostycznych, a więc wszędzie tam, gdzie występuje aparatura wrażliwa na ładunki elektrostatyczne. Podłogi prądoprzewodzące powinno się instalować również w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem. Aby podłoga spełniała właściwości prądoprzewodzące, konieczny jest profesjonalny montaż z wykorzystaniem specjalistycznych materiałów. Przy takim montażu stosuje się inne kleje i inny grunt  niż przy standardowych wykładzinach, a montaż takiego pokrycia wymaga szczególnej staranności i specjalistycznego odprowadzenia ładunków np. przy pomocy taśmy miedzianej. Warto podkreślić, że podłączenie posadzki do uziemienia zawsze powinien wykonać elektryk z odpowiednimi uprawnieniami, znający instalację elektryczną danego budynku.

Podsumowując, w większości pomieszczeń w zupełności wystarczy zastosowanie wykładziny antystatycznej, do tej kategorii należy większość dostępnych na rynku wykładzin. Tam, gdzie ryzyko przenoszenia się ładunków elektrycznych jest podwyższone, sprawdzą się podłogi rozpraszające, stanowiące pewnego rodzaju kompromis. Zaś w pomieszczeniach, które są szczególnie wrażliwe na napięcie elektrostatyczne, wskazany jest montaż podłogi w systemie prądoprzewodzącym z uziemieniem.